De IE- nieuwjaarsdagtraditie: Kunst, omdat het mag. Dankzij artikel 37 Auteurswet valt er ook dit jaar op 1 januari weer een enorme hoeveelheid werken in het publieke domein. Een enorme bibliotheek, een enorm museum, een paar meter bouwtekeningen, uren aan speeches en een enorm archief van andere werken, worden in een keer volledig rechtenvrij.
De 70-jaarsgrens is in het vierde oorlogsjaar aangekomen. Werk van kunstenaars en andere makers van auteursrechtelijk beschermde werken die in 1943 zijn overleden, is in Nederland en andere '70-jaren landen' sinds vandaag niet langer auteursrechtelijk beschermd.
Wrang is dat het auteursrecht vele excepties kent, maar dat geen daarvan verband houdt met moord. Het jaar nadert waarop het werk van de moordenaar Adolf Hitler in het publieke domein zal vallen en overwogen wordt om het auteursrecht op Mein Kampf (inmiddels overgegaan naar de Duitse staat) niet te laten vervallen, zodat het op die grond verboden kan blijven. Over het vervallen van auteursrecht van diegenen voor wiens voortijdige dood hij verantwoordelijk was, is echter geen discussie. Het auteursrecht mag zich dan uitputten in vage begrippen, met een gruwelijke en ontijdige dood wordt geen rekening gehouden.
Onderstaand een korte opsomming van enkele nieuwe grootheden in het publieke domein, aangevoerd door diegenen, in de woorden van Jan Campert, met een ‘hart dat het niet laten kon’:
Jan Campert (Spijkenisse, 15 augustus 1902 – Neuengamme, 12 januari 1943). Schrijver, journalist, dichter en verzetsstrijder. Campert, de vader van de schrijver Remco Campert, schreef het veelvuldig aangehaalde gedicht Het Lied Der Achttien Dooden over de executie van vijftien verzetslieden van de Geuzengroep en drie communistische Februaristakers:
“Een cel is maar twee meter lang / en nauw twee meter breed, / wel kleiner nog is het stuk grond, / dat ik nu nog niet weet, / maar waar ik naamloos rusten zal, / mijn makkers bovendien, / wij waren achttien in getal, / geen zal den avond zien.
(…) Ik wist de taak die ik begon, / een taak van moeiten zwaar, / maar't hart dat het niet laten kon / schuwt nimmer het gevaar; / het weet hoe eenmaal in dit land / de vrijheid werd geeerd, / voordat een vloekbre schennershand / het anders heeft begeerd.
Campert stierf in 1943 in het Duitse concentratiekamp Neuengamme.
A.M de Jong (Nieuw-Vossemeer, 29 maart 1888 – Blaricum, 18 oktober 1943). Schrijver van o.a. de populaire romancyclus over Merijntje Gijzen...
